Ethereum đã đi tiên phong khi đưa ra khái niệm smart contract. Tuy nhiên, giờ đây cũng có rất nhiều hệ thống blockchain đang muốn thách thức sự thống trị của Ethereum. Đó là các nền tảng Cardano, Stellar, EOS và NEO. Token ERC-20 đang thống trị hệ sinh thái cryptocurrency, nhưng token NEP-5 sẽ là đối thủ, vậy token NEP-5 là gì?
Bài này sẽ tập trung nói về token NEP-5 của NEO, một giải pháp có khả năng thay thế ERC-20.
Token NEP-5 là gì?
NEP là viết tắt của “NEO Enhancement Protocol” cũng chính là một sự nâng cấp quan trọng được thêm vào cho NEO từ năm 2017. Với NEP-5, NEO đã có thể hỗ trợ các token cryptocurrency y như cách mà Ethereum đã làm.
Khi đọc kỹ note trên GitHub thì mọi người sẽ thấy mô hình của ERC-20 & ERC-223 đã được dùng để thiết kế nên NEP-5 (có lẽ NEO có biệt danh Ethereum của Trung Quốc cũng hợp lý heng).
Vì vậy, khi nói đến token NEP-5 thì mọi người chỉ đơn giản hiểu là các token này phải chạy trên nền tảng NEO, theo giao thức NEP-5. Một token NEP-5 phải được chứa/quản lý bở một ví tương thích với NEO bởi vì nó chính là một phần của hệ sinh thái NEO. Cái này thì giống y chang ERC-20 của Ethereum luôn.
NEO vs Ethereum
Giờ như vầy, nếu như token NEP-5 rất giống với token ERC-20 từ mục đích đến tính năng, vậy tại sao không chọn Ethereum luôn cho nó khỏe khi mà Etherum đang được sử dụng phổ biến nhất ?
Lý do lớn nhất là đây:
- Tốc độ & phí giao dịch
NEO hiện tại đang hỗ trợ 1000 transaction mỗi giây (1000 TPS) vs trong khi đó với Etherum là 15 TPS. Thêm vào đó anh em sẽ không tốn phí giao dịch khi dùng NEO, trong khi đó mọi giao dịch trên Ethereum đều phải trả phí, một chi phí cũng kha khá.
- Linh hoạt trong việc phát triển
Nếu anh em là một nhà phát triển ứng dụng trên nền blockchain, NEO sẽ hỗ trợ rất nhiều ngôn ngữ lập trình trong khi đó Ethereum dùng ngôn ngữ lập trình riêng – Solidity.
- Bằng chứng máy tính lượng tử
Các mô hình mã hóa hiện nay trên nền tảng blockchain sẽ không còn an toàn khi máy tính lượng tử trở thành hiện thực. Nghĩa là máy tính lượng tử có thể giải mã private key của tài khoản crypto. NEO đã có sẵn khả năng chống lại năng lực của máy tính lượng tử còn Ethereum thì chưa.
- Mô hình đồng thuận tốt hơn
Thông thường, khi một nền tảng blockchain muốn tiến hành các thay đổi quan trọng để nâng cấp hệ thống, các thay đổi này cần sự đồng ý của những bên liên quan thông qua mô hình đồng thuận. Mô hình của Ethereum đã dẫn đến một đợt phân tách lớn (Ethereum Classic đó anh em). NEO dùng mô hình Delegate Byzantine Fault Tolerant (dBFT) loại trừ khả năng xảy ra phân tách (fork/split) và điều này rất tốt để nền tảng được phát triển ổn định trong tương lai.
Tại sao chọn NEO để phát hành Token ?
Dự án Narrative của tác giả vừa hoàn tất việc bán token trên nền NEO (dùng token NEP-5), nhưng lúc đầu thì Narrative định phát triển như là một dự án trên nền Ethereum. Đội Narrative đã có những bước tiến khá xa khi phát triển dự án trên nền ERC-20, thậm chí đã phát triển xong smart contract trên nền Ethereum trước khi đưa ra quyết định vô cùng khó khăn là chuyển sang NEO.
Và Narrative đã làm điều đó vì chính những lý do đã nêu phía trên: nhanh hơn phí giao dịch rẻ hơn, môi trường phát triển linh hoạt hơn và sẵn sàng cho tương lai. Quyết định này dĩ nhiên rất khó khăn vì các công cụ và hệ sinh thái xoay quanh Ethereum vốn nhiều hơn và đã được kiểm chứng một thời gian.
Thật lòng mà nói, việc tung ra bán token trên nền NEO cũng không phải dễ dàng gì từ góc nhìn nhà phát triển, chủ yếu vì chưa có nhiều dự án đi trước để có thể tham khảo. Lúc Narrative triển khai smart contract (nền NEO), đội dev cũng sử dụng một số mẫu được phát triển bởi City of Zion (một nhóm phát triển NEO), nhưng có khá ít các lập trình viên, quản lý dự án có thể hỗ trợ Narrative. Thật ra, chúng tôi là dự án đầu tiên trên nền NEO phát hành token sử dụng chế độ xác minh (verified mode). Chế độ xác minh này có điểm hay là khoản góp của người mua token chỉ được thông qua nếu tất cả yêu cầu đã đạt. Việc này giúp bảo vệ người mua token và cả dự án để tránh việc phải hoàn tiền cho quá nhiều người.
Một điều quan trọng nữa mà tụi tui trải nghiệm được từ sau đợt phát hành token là cộng đồng NEO rất chặt chẽ và sẵn sàng giúp đỡ. Chúng tôi nhận được rất nhiều sự giúp đỡ từ các lập trình viên NEO khi gặp vấn đề lúc tạo smart contract. Dĩ nhiên đội của tui cũng đóng góp ngược lại cho cộng đồng khi tìm ra các giải pháp. Bởi vì số lượng các dự án trên NEO vẫn còn rất ít, đặc biệt là khi so sánh với Ethereum, cho nên bạn có thể tác động rất lớn đến hệ sinh thái NEO.
Khuyết điểm của NEP-5
Nãy giờ ca ngợi NEO nhiều rồi, giờ nói xíu về những mặt hạn chế khi so sánh với Ethereum, đặc biệt khi bạn muốn khởi động một dự án.
- Đầu tiên, điểm trừ lớn nhất là cộng đồng phát triển của NEO quá nhỏ khi so với Ethereum. Tài nguyên để tận dụng cũng ít hơn khi so với Ethereum bở lẽ chưa có nhiều dự án chạy trên NEO (à nhưng mà mỗi tháng lại đỡ hơn chút khi có thêm dự án tham gia vào hệ sinh thái NEO).
- Điểm trừ thứ 2 là có khá ít sàn hỗ trợ token NEP-5. Nếu anh em có dự án chạy trên Ethereum thì số sàn có thể hỗ trợ token ERC-20 ôi thôi nó nhiều vô số. Đây là một lợi thế lớn bởi lẽ sẽ đảm bảo tính thanh khoản cho token của dự án ngay khi lên sàn ngày đầu tiên.
- Bởi vì có ít sàn hỗ trợ NEP-5, nên đội dev có thể phải trả phí nhiều hơn để token của họ được đưa lên sàn. Tin tốt là số lượng sàn hỗ trợ NEP-5 đang tăng lên, và có một số sàn phi tập trung trên nền NEO đang xuất hiện, như Switcheo chẳng hạn (đã vận hành rồi) và sắp tới là NEX. Các sàn tập trung hỗ trợ NEP-5 hiện nay là Kucoin, Gate.io & Binance.
- Cuối cùng, để có thể phát hành token trên nền NEO, đội dev sẽ phải trả 1 khoản phí cho NEO. Chi phí là 490 GAS để khởi tạo smart contract trên NEO. Tương đương 50k USD tại thời điểm mà chúng tôi bắt đầu bán token. Giờ thì rẻ hơn rồi vì thị trường đang downtrend. Nhưng nếu phát hành trên Ethereum thì bạn không phải trả phí này.
Tuy vậy, khoản phí khởi tạo smart contract này là một điểm cộng cho NEO vì nó sẽ giúp ngăn chặn các dự án tào lao vốn cũng nhiều vô số trên hệ sinh thái của Ethereum. Hầu hết các dự án trên NEO đã chạy đều có chất lượng rất cao.
Lưu trữ token NEP-5
Có khá nhiều loại ví chất lượng để chứa NEO & token NEP-5 như Neon Wallet, NEOtracker, 03 (chỉ có trên điện thoại) và Morpheus Wallet. Tất cả đều hỗ trợ NEP-5 và rất dễ dùng.
Ngoài ra thì ví lạnh Ledger Nano cũng hỗ trợ NEO & NEP-5.
Để chuyển token NEP-5, về mặt kỹ thuật thì bạn cần 1 lượng gas nhỏ (GAS là token giao dịch của NEO) trong tài khoản, nhưng khoản phí này sẽ được hoàn trả cho bạn khi giao dịch hoàn tất. Khoản phí này chỉ tốn 0.00000001 GAS mà thôi, rất nhỏ. Khi mà mọi người có NEO trong ví thì tự nó đã sinh ra GAS rồi nên không cần lo lắng về khoản phí này.
Người tiêu dùng có thể thích token trên nền NEO
- Giữ NEO trong ví sẽ nhận được GAS.
- Hiện tại, phí giao dịch trên NEO là miễn phí, nhưng nếu trong tương lai có thay đổi thì với việc giữ NEO trong ví để nhận GAS sẽ giúp trả chi phí này.
- Nếu so sánh với ERC-20 của Ethereum khi mọi giao dịch đều tốn phí thì rõ ràng cơ chế của NEO tốt hơn hẳn.
- Tốc độ giao dịch của NEO cũng nhanh hơn Ethereum rất nhiều. Mọi người có thể dùng Neotracker hay NEOscan để kiểm tra giao dịch.
- Block time chỉ 20 giây, chỉ cần chờ rất ít thời gian để xác thực giao dịch.
Yếu tố Trung Quốc
Một số người hay nói NEO là Ethereum của Trung Quốc. NEO đúng là được các lập trình viên Trung Quốc phát triển nhưng NEO không bị giới hạn trong lãnh thổ Trung Quốc. Cho dù Trung Quốc đang thắt chặt quản lý với cryptocurrency nhưng đó không phải lý do ảnh hưởng đến nền tảng NEO. NEO có phạm vi toàn cầu và là dự án có vốn hóa nằm trong top 15 thế giới.
Toàn cảnh NEP-5
Mặc dù NEP-5 chỉ mới được giới thiệu trong năm 2017 nhưng đã thu hút rất nhiều dự án chất lượng. Một số dự án phát triển sớm như Red Pulse (RPX) và Deepbrain Chain đều có vốn hóa hơn 100 triệu USD.
Số lượng dự án trên NEP-5 đã tăng lên đáng kể trong quý 1/2018 bao gồm TheKey, Moonlight, Thor, Trinity, Switcheo, Qlink, NEX, Concerge.io và Narrative nữa.
Ah, dĩ nhiên phải nhắc đến Ontology cũng là một token NEP-5.
Tổng kết
Trong khi tôi nghĩ là phần lớn dự án sẽ tiếp tục phát triển trên nền Ethereum bởi sự phổ biến của Ethereum và những tài nguyên có sẵn. NEO thật sự có rất nhiều ưu thế mà các dự án mới nên nghiêm túc đánh giá kỹ trước khi đưa ra quyết định.
Khởi động một dự án & phát hành token trên nền NEO thì khá dễ dàng với sự trợ giúp của cộng đồng rất nhiệt tình và đặc biệt là City of Zion và các dự án được liệt kê phía trên.
Token NEP-5 cũng có thể chứa trong ví NEO y chang như ERC-20 có thể chứ trong ví Ethereum. Tuy nhiên NEO mang đến tốc độ giao dịch rất nhanh & phí giao dịch rất thấp khi so sánh với Ethereum. Ngoài ra có thể chứ token NEP-5 trong ví lạnh Ledger.
Thật ra, đội dev muốn chạy smart contract trên NEO thì họ phải trả một khoản phí kha khá, nhưng đây cũng là một yếu tố để cộng đồng tin tưởng hơn vào dự án. Nếu bạn có một dự án mới trên blockchain, tôi khuyên bạn nên cân nhắc các lợi thế của NEO.
