Hai mỏ vàng lớn nhất Việt Nam chính là Bồng Miêu và Phước Sơn, đều thuộc tỉnh Quảng Nam.
Bồng Miêu
Thế kỷ XIV được coi là thời thịnh vượng của công cuộc khai thác vàng tại Bồng Miêu. Quá trình khai thác tiếp tục duy trì đến thế kỷ XV và trở nên hưng thịnh dưới triều đại nhà Nguyễn… Tuy vậy, để cả thế giới biết đến và ngưỡng mộ danh tiếng “vàng Bồng Miêu” phải nói đến những năm tháng “bòn vàng” của người Pháp tại mỏ vàng này. Đó là thời điểm 1890 đến năm 1895 khi người Pháp “hạ quyết tâm” chiếm lĩnh và tổ chức mở đường Tam Kỳ – Bồng Miêu, đồng thời thành lập hẳn một công ty chuyên khai thác vàng với tên gọi Công ty Vàng Bồng Miêu.
Không những thế, người Pháp còn đưa cả công nghệ khai thác vàng hiện đại và xây dựng những nhà Thùng kiên cố để tuyển vàng. Tính đến năm 1939, người Pháp đã “bòn” ở mỏ vàng Bồng Miêu 2.283 kg vàng.
Kết thúc chiến tranh, mỏ vàng Bồng miêu hoang tàn, đổ nát do bom đạn. Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, mỏ vàng Bồng Miêu tiếp tục bị người dân khai thác trái phép. Đỉnh điểm của cuộc chiến “truy sát” vàng này là vào thập niên 70, 80, 90 của thế kỷ XX. Theo người dân trong vùng, mỗi ngày có hàng trăm người từ khắp nơi trong cả nước đổ về vùng núi Bồng Miêu để khai thác vàng. Họ mang theo những vật dụng đào đãi thủ công, khoét sâu vào lòng núi Kẽm, bóc tách từng lớp đá, từng thỏi quặng rồi mang lên miệng hầm, dùng hóa chất để tìm vàng. Ngay tại con suối nhỏ chảy qua thôn Bồng Miêu (thuộc xã Tam lãnh bây giờ), hàng trăm người với nhiều vật dụng khác nhau đã móc cát, đất dưới suối để đãi vàng.
Ngày 6/4/2006, Công ty Khai thác Vàng Bồng Miêu (liên doanh giữa Công ty Olympus Pacific Minerals Inc… (đăng ký hoạt động tại Canada), Công ty phát triển khoáng sản (Bộ Công nghiệp) và Công ty cổ phần công nghiệp khoáng sản Quảng Nam đã chính thức đi vào hoạt động sau gần 15 năm thăm dò và chuẩn bị. Tổng vốn đầu tư của công ty này là 40 triệu USD, phía nước ngoài chiếm 85%.
Phước Sơn
Năm 1993, đoàn địa chất của Liên đoàn Địa chất Trung Trung bộ đánh giá Phước Sơn là nơi có trữ lượng vàng rất cao, Quảng Nam là nơi chứa trữ lượng vàng nhiều nhất nước. Dự báo địa chất thăm dò tại xã Phước Thành là trên 14 tấn, Phước Kim 7 tấn, Phước Hiệp 9 tấn. Riêng tại Phước Đức, nơi mỏ Công ty vàng Phước Sơn đang khai thác, trữ lượng vàng không được tiết lộ nhưng được đánh giá là một trong những mỏ vàng tốt nhất châu Á. Ngoài ra 13 vị trí khác phân bố rải rác tại Quảng Nam đều có trữ lượng vàng khá cao, phân bố trên 10.000km2. Trước đó, năm 1980 Viện Địa chất khoáng sản VN đã thăm dò, đánh giá trữ lượng dự báo hơn 35 tấn. Cũng theo tài liệu này, tại mỏ vàng Bồng Miêu có hàm lượng 3-5 gam vàng/tấn quặng nhưng tại Phước Sơn có đến 13 gam vàng/tấn quặng.
Năm 1997, Tập đoàn Besra Việt Nam được cấp phép khai thác mỏ vàng Bồng Miêu, đến năm 1999, tiếp tục được khai thác mỏ vàng Phước Sơn. Thời điểm đó, chính quyền và người dân tỉnh Quảng Nam kỳ vọng rất lớn vào sự đầu tư quy mô, công nghệ khai thác mỏ hiện đại của Besra sẽ góp phần quan trọng trong sự phát triển kinh tế, giải quyết việc làm ổn định cho người lao động.
Sự kỳ vọng được nhân lên khi năm 2005, kết quả thăm dò cho thấy trữ lượng vàng ở mỏ Bồng Miêu khoảng 12.388 kg. Tại huyện Phước Sơn, mỏ vàng Phước Thành trữ lượng đạt 11.602 kg, mỏ Đăk Sa (xã Phước Đức) có trữ lượng 7.210 kg. Thực tế, con số 6,9 tấn vàng mà Tập đoàn Besra khai thác được khiến ai nghe cũng choáng ngợp. Theo tính toán của giới kinh doanh, tính giá vàng thời điểm thấp nhất là 30 triệu đồng/lượng thì 6,9 tấn vàng có giá trị trên 5.000 tỉ đồng.
Trả lời